برخی از اقدامات فرهنگی امام رضا علیه السلام

تحلیل صحیح از چگونگى اقدامات گوناگون بزرگان در زمان هاى متفاوت ، نیاز به شناخت دقیق شرایط حاکم بر آن زمان و اهداف ایشان دارد و بدون شناخت آن ، هرگونه نظریه و حدسى ، هرگز از دقت و صحت لازم برخوردار نخواهد بود ، به ویژه در مورد ائمه ی اطهار (ع) که صرف نظر از مسائل غیبى و الهامات الهى ، داراى عقل و درایت عمیق و از داناترین افراد بشر بوده‏اند . از طرفى گزارش‏هاى تاریخى موجود از شرایط حاکم بر آن دوران ها ، از جهات گوناگون ناقص ، مبهم و نارساست ، به گونه‏اى که یک محقق هرگز نمى‏تواند براى یک تحلیل دقیق و صحیح به آن ها بسنده کند . اگر چه در مورد اهل بیت (ع) خوشبختانه نیازى به روایات تاریخى نیست ،

 

چراکه معتقدیم ایشان به اقتضای مقام امامت که ایشان را به علم و حـکمت الـهى متصـل مـى‏کند ، از الـهامات و حتى برنامه مدوّن که براى آن ها به صورت مکتوب تهیه شده است ، بهره‏مند هستند و همواره بهترین و مناسب‏ترین تصمیم را در شرایط گوناگون اتخاذ مى‏کنند .

ولى این همه ، مانع از آن نیست که ما به برخى از موارد ذکر شده در زمان ایشان نپردازیم تا هرچه بیشتر به تفصیل آن آگاه گردیم . از آن جمله شرایط حاکم بر دوران امامت حضرت رضا (ع) است که سبب نشر گسترده معارف و حقایق اسلام شد ، چرا که با مراجعه به آثـار به جـاى مانـده از اهل بیت‏ (ع) در مى‏یابیم که بعد از حضرت امیر و حضرت باقر و حضرت صادق‏ (ع) بیشترین آثار را ایشان از خود به جاى نهاده است و این امر به جهت شرایط خاص و فرصت مناسبى بود که در زمان حضرت پدید آمد . با وجود آن که دشمن براى نشان دادن ضعف علمى حضرت و کاستن از محبوبیت ایشان تلاش می کرد اما دوران امامت و به ویژه ولایت عهدى حضرت ، فرصت مناسبى فراهم کرد تا حضرت رضا (ع) در جهت نشر علوم اسلامى و حقایق مکتب اهل بیت (ع) اقدام کند که به پاره‏اى از آن موارد اشاره مى‏کنیم :

1. مقابله با غلوّ و غالیان
2. مبارزه و روشنگری در برابر جریان واقفیه
3. مبارزات حضرت رضا (ع) با فرقه صوفیه
4. حضرت رضا (ع) و اهمیت امام از دیدگاه اهل بیت‏ (ع)
5. انبوه روایات رسیده از امام رضا (ع)

منبع: برای مطالعه بیشتر به منبع مطلب ، مجموعه ره توشه – کتاب حکایت آفتاب مراجعه بفرمایید .